Д-р мед.сци. Маја Милованчева-Поповска
интернист-нефролог
ПЗУ Промедика Медикал Центар
Со возраста телото се менува и тој процес може да се ублажи. Најголемите ризици се пушење цигари, немање физичка активност и нездрава исхрана. Време е тоа да се промени и подолго да се остане во добро здравје и во форма, да се намали ризикот од болести кои се почести кај повозрасните мажиː висок крвен притисок, срцеви болести, дијабетес.
Никогаш не е доцна да се направи добар избор. Здравиот животен стил по 50-тата подразбираː
– здрава исхрана
– одржување на здрава телесна тежина
– доволно сон
– физичка активност
– не за пушењето
– помалку алкохол, не повеќе од два пијалока на ден
– редовни здравствени прегледи.
Здравата исхрана го намалува ризикот од обезност, срцеви болести, дијабетес и некои видови канцер.
Со годините се успорува метаболизмот и способноста за горење на калории, се намалува апетитот и потребното количество на храна. Може да се јават проблеми во абсорпција на одредени видови на храна и хранливи состојки (калциум, витамин Б12, железо).
Повеќе да се внесува овошје, зеленчук, влакна (цели зрна житарки), млечни производи со малку маснотии, маслиново масло. Добар извор на протеини се посно месо, риба, грав, леќа, јајца, јатки (несолени). Храната да е со помалку сол, додадени шеќери, транс масти (брза храна, преработена храна).
Остеопорозата се смета за „женска болест“ но се јавува и кај мажите. Со возраста коските стануваат послаби, се намалува коскената маса. Повеќе треба да се внесува калциум, витамин Д и додатоци на витамин Б12, а помалку алкохол.
Канцерот на простата е најчест тип на канцер кај повозрасни мажи. Треба да се внесува ликопен (антиоксиданс од доматите и варените продукти од доматиː сос, сок, супа, пире), селен (минерал во бразилските ореви, цело зрно житарки, месо), зеленчук, овошје, мешунки (грав, грашок, леќа). Помалку да се консумира преработено и димено месо и месни преработки (колбаси, салами, виршли).
Физичката активност е важна за флексибилноста и балансот. Се подобрува здравјето на срцето, силата на мускулите, се намалува ризиокт од некои болести, вклучувајќи и деменција.
Аеробични или кардио вежбите (брзо одење, велосипед, пливање) користат големи мускулни групи и помагаат за здравјето на срцето. Вежбите за сила се со дигање тежини за да се зајакнат мускулите.
Неделно се препорачува комбинација од двата типа на вежбиː вежби за мускулна сила 2-3 пати и 150 минути аеробични вежби со умерен интензитет (брзо одење).
Прекин на пушење цигари – никогаш не е доцна. Колку порано се прекине толку побрзо телото ќе се опорави од последиците. Дишењето станува полесно, исчезнува пушачката кашлица, се враќа енергијата, вкусот и мирисот се подобруваат, се намалува ризикот од висок крвен притисок, срцев и мозочен удар. Човек подобро и полесно се чувствува.
Здравствени прегледи – зависат од личната здравствена историја, животните навики и фамилијарната историја на болестиː
мерење на крвен притисок
маснотии во крвта
преглед и тестирање на простата, крвен тест ПСА, еднаш годишно над 50-тата.
преглед на дебело црево
проблем со сексуалното здравје; еректилната дисфункција над 50-тите често е поврзана со хронични болести (дијабетес, висок крвен притисок, срцева болест).