Стареењето е неизбежен процес кој често води до бројни здравствени проблеми.
Затоа, истражувањата за стареењето стануваат сè поважни. Научниците истражуваат начини како да го забават стареењето и да ги намалат неговите негативни ефекти врз човечкото тело. Иако стареењето предизвикува постепено опаѓање на сите телесни системи, еден од клучните фактори што придонесува за тоа е нарушување на протеинската хомеостаза, попозната како протеостаза, пишува SciTech Daily.
Нашите клетки имаат различни механизми кои откриваат оштетени или погрешно преклопени протеини и ги разградуваат. Овие системи за контрола на квалитетот на протеините спречуваат агломерација и акумулација на неисправни протеини, а со тоа го намалуваат клеточниот стрес и долгорочните проблеми. Како што старееме, овие системи ја губат својата функција, што доведува до развој на многу дегенеративни болести поврзани со возраста, вклучувајќи Алцхајмерова и Паркинсонова болест. Затоа, зачувувањето на механизмите за протеостаза може да биде клучот за зголемување на долговечноста и подобрување на квалитетот на животот кај постарите лица.
Во овој поглед, истражувачки тим од Кореја, предводен од професорот Сеоганг Хјун од Универзитетот Чунг-Анг, спроведе истражување за врската помеѓу два основни системи за контрола на квалитетот на протеините: протеазомот и автофагијата. Нивната студија, објавена на 15 август 2024 година во списанието Autophagy, открила лек кој може да ја зачува функцијата на овие системи, покажувајќи значителни ефекти против стареење.
Протеазомите се сложени протеини кои ги разградуваат оштетените протеини на помали пептиди, додека автофагијата е процес во кој клетките „голтаат“, деградираат и рециклираат поголеми структури, вклучително и протеински агрегати, преку формирање на специјализирани везикули. Овие два системи дејствуваат заедно за одржување на протеостазата, но механизмот на нивното синергетско активирање за намалување на ефектите од стареењето досега не бил добро разјаснет.
На академски собир, проф. Хјун зборувал за лекот IU1, за кој беше откриено дека може да ја подобри активноста на протеазомите. Оваа информација го инспирираше истражувачкиот тим да ги тестира ефектите на лекот против стареење.
Истражувачите користеле овошни мушички од родот Drosophila како модел за проучување на стареењето. Поради нивниот краток животен век и слично губење на мускулите како кај луѓето, Drosophila е вреден модел за истражување на стареењето. Кога ги третирале мушичките со лекот IU1, мереле различни параметри поврзани со однесувањето и протеостазата.
Резултатите биле охрабрувачки.
– Инхибицијата на активноста на сеприсутната специфична пептидаза 14 (USP14), една од компонентите на протеазомскиот комплекс, со лекот IU1 ја подобри не само активноста на протеазомот, туку и активноста на автофагија во исто време. Демонстриравме дека овој синергетски механизам може да ја подобри мускулната слабост поврзана со возраста кај овошните мушички и да го продолжи нивниот животен век – вели професорот Хјун.
Ова истражување не запрело само на животински модели; слични резултати биле постигнати во човечки клетки, што укажува на потенцијалот на лекот IU1 за употреба во хуманата медицина.
Овие наоди имаат значителни импликации за развојот на терапии против стареење.
– Намалената протеинска хомеостаза е главниот карактеристичен знак за дегенеративни болести како што се Алцхајмерова и Паркинсонова болест. Резултатите од нашата студија би можеле да ги постават основите за развој на третмани за различни состојби поврзани со стареењето – нагласува проф. Хјун.
Интересно е да се забележи дека овошните мушички користени во ова истражување биле генетски модифицирани со цел подобро да се следат промените во хомеостазата на протеините. Исто така, откривањето на IU1 може да отвори нови насоки на истражување во областа на фармакологијата, со цел да се развијат лекови кои не само што го продолжуваат животот, туку и го подобруваат квалитетот на животот на постарите лица.
Истражувањето на лекот IU1 може значително да придонесе за разбирање на механизмите на стареење и да обезбеди нови можности за борба против дегенеративните болести, со што се отвора вратата за понатамошно истражување и развој на терапии кои можат да го променат пристапот кон стареењето и поврзаните здравствени проблеми.