Откако го освоија Авганистан без борба, портпаролот на талибанците Забихула Муџахид, меѓу другото, се осврна на правата на жените и рече „ ќе ги имаат сите права согласно шеријатот“.
„Ги гарантираме сите права на жените според шеријатските закони. Жените можат да работат во образованието и здравството. Ако меѓународната заедница е загрижена, нека знаат дека нашите жени ќе ги имаат сите права според шеријатот. „Нашите жени се муслиманки и мора да го почитуваат шеријатскиот закон“- рече тој.
Што е генерално шеријатско право, што вели за правата на жените, но и за правата на муслиманите воопшто.
За време на претходното владеење на Талибанците во Авганистан, помеѓу 1996 и 2001 година, жените мораа да бидат во своите домови и не им беше дозволено да ги напуштат, освен придружувани од мажи.
Што е шеријатско право?
Шеријатскиот закон е исламски правен систем кој дејствува и како основен верски морален кодекс на исламот и како правила што важат за сите области од животот; вклучувајќи ги и верските обврски, секојдневните рутини и личните верувања.
Се потпира главно на учењата на Куранот и Сунетот (учењата и практиките на Мухамед), но исто така се заснова на иџма (консензус на муслиманските научници за ставка во шеријатскиот закон) и кијас (решение направено по аналогија од исламски правници).
Сите дејствија се категоризирани како задолжителни, препорачани, дозволени или недозволени. Начинот на кој се применува шеријатското право во општеството варира меѓу муслиманските држави.
Забрани и казни
Злосторствата се поделени во три категории: најсериозни (тазир), за кои казната зависи од одлуката на судот, оние за кои сторителите се казнуваат со иста како и нивната жртва и најтешките престапи (худуд) кои се сметаат за кривични дела против Бог.
Прељубата, лажното обвинување за нелегален сексуален однос, пиење вино или алкохол, кражба и грабеж се генерално меѓу најтешките прекршоци, што значи дека сторителите можат да бидат камшикувани, каменувани, протерани или погубени. Казната предвидена за такви кривични дела вклучува ампутација на дел од телото, пренесува ЦДМ.
Талибанците следат екстремна верзија на шеријатот во која се практикуваат јавни егзекуции и ампутации на делови од телото, забрана за музика, телевизија и тепање на мажи кои не се молеле пет пати на ден или ја избричиле брадата.
Делата против друго лице, од убиство до напад, се казнуваат со одмазда, при што сторителот се третира на ист начин како жртвата, според Енциклопедија Британика. Овој вид на кривично дело се смета за граѓански престап, а не кривично дело во техничка смисла, бидејќи државата нема право да покренува кривична постапка, туку само жртвата или семејството на жртвата.
За неколку конкретни кривични дела, казната е фиксна : смрт за напуштање на исламот, ампутација на раката за кражба на таа рака и нога за грабеж, каменување за вонбрачен секс кога сторителот е во брак, 100 удари со камшик кога сторителот е неженет и 80 удари со камшик за не докажано обвинение за непристојност и пиење алкохол.
Во кои земји се спроведува шеријатскиот закон?
Колку строго се толкува и почитува шеријатскиот закон, делумно или целосно, варира од земја до земја и зависи од надлежната влада. Некои земји одлучија да усвојат неколку аспекти на шеријатското право во комбинација со системи од европски стил, додека други, вклучувајќи ги Саудиска Арабија, Катар и Иран, го следат многу повнимателно.
Иако многу земји во Африка ги следат аспектите на шеријатското право, вклучувајќи ги Нигерија, Кенија и Етиопија, Судан престана да го користи во септември 2020 година кога официјално стана секуларна држава и стави крај на 30 -годишното исламско право.
Земјите каде што важи некоја верзија на шеријатскиот закон се: Авганистан, Бахреин, Брунеи, Египет, Индонезија, Иран, Ирак, Малезија, Малдиви, Мавританија, Нигерија, Пакистан, Катар, Саудиска Арабија, Обединетите Арапски Емирати и Јемен.
Шеријатско право и женски права
Претходно оваа година, Талибанците рекоа дека сакаат „вистински исламски систем“ во Авганистан, кој ќе ги одреди правата на жените и малцинствата, во согласност со културните традиции и верските правила.
За време на последното владеење на Талибанците, жените мораа да носат бурки и не им беше дозволено да користат здравствени услуги што ги управува маж, додека девојчињата не смеат да посетуваат училиште.
Патријархалниот став е основа на традиционалниот исламски закон за семејни односи. Татковците имаат право да се мажат за своите ќерки, малолетни или возрасни, но адвокатите се согласуваат дека возрасната жена која повеќе не е девица мора да даде експлицитна согласност за бракот. Прашањето е дали ќерката девица има право да приговара на
бракот договорен од таткото е предмет на дебата меѓу исламските правници. Некои веруваат дека нејзиниот приговор треба да се земе предвид, но дека не е обврзувачки, додека други веруваат дека таквиот приговор го исклучува бракот.
Семејно право
Во традиционалното исламско семејно право, сопрузите имаат право на полигамија и можат да бидат легално во брак со најмногу четири жени. За време на бракот, мажот е должен да се грижи за жената и да ја поддржува, под услов таа да му биде послушна. Жената која ја отфрла доминацијата на нејзиниот сопруг и која го напушта семејниот дом без оправдана причина, го губи правото на издршка.
Разводот може да се постигне со заеднички договор на брачните другари. Меѓутоа, само сопругот има моќ еднострано да го раскине бракот поради откажување. Ова е вонпарнична постапка; односно сопругот може произволно да се откаже од својата сопруга и не е одговорен за надзорот на судот или на кое било друго службено тело.
Како се донесуваат судските одлуки?
Како и секој правен систем, шеријатот е комплексен и неговата практика целосно се потпира на квалитетот и обуката на професионалци, наведува Би -Би -Си.
Исламските правници издаваат упатства и пресуди. Упатствата што се сметаат за формални законски решенија се нарекуваат фатви.
Постојат пет различни школи на шеријатското право, а доктрините се разликуваат во тоа како буквално се толкуваат текстовите од кои произлегува шеријатското право.