Виетнам има популација од 95. милиони жители и регистрирале „само“ 35 смртни случаи како резултат на коронавирусот. Која е нивната тајна?
“Вечерта на 7 март, добив мејл од управителот на канцелариската зграда каде што работам во Ханој. Во него се вели дека таткото на Нгујен Хонг Нунг, 17-тиот пациент со Ковид-19 во земјата и прв во градот, вечерал на третиот кат од зградата. Иако двапати бил негативен на тестот за коронавирус, управителот на зградата го пријавил неговото пристигнување до властите. Седум членови на персоналот кои стапиле во контакт со него биле испратени на самоизолација и зградата веднаш била дезинфицирана“, напиша за „Гардијан“ Тран Ле Туј, директор на Центарот за медиуми и иницијативи за развој во Ханој.
До денес, само 35 смртни случаи од Ковид-19 се пријавени во Виетнам, во кој живеат околу 95 милиони жители. Туј верува дека реакцијата на управителот на неговата деловна зграда е типична за строгата стратегија за следење контакти што земјата ги усвоила од почетокот на пандемијата.
За време на првата фаза на епидемијата, владата била во можност брзо и сеопфатно да ги прекине сите патишта на пренесување на вирусот, а секое заразено лице бил хоспитализирано, пишува Туј. Властите ги нашле сите контакти и ги испратиле во самоизолација. Војската ги ставила домовите на заразените и нивното соседство во локална блокада. Виетнам се однесувал буквално како да е во биолошка војна.
Како ја избегнале катастрофата?
Една од главните причини е веројатно начинот на кој владата ја деполитизирала пандемијата, третирајќи ја како здравствена криза, што резултирало со успешно управување со земјата. Владините службеници немале политички мотив да ги скријат информациите затоа што не морале да се грижат дали ќе ги критикуваат ако новоинфицираните лица се појават во нивната „парохија“. Ниту водачите не се спротивставиле на стратегијата на владата.
Со апсење на шефот на Центарот за контрола на болести во Ханој, за сомнително купување на тестови и казнување на трговците кои скапо ги наплаќале маските, владата јасно ставила до знаење дека комерцијалните интереси не можат да го попречуваат јавното здравје.
Друга причина е што Виетнам добро ја познава Кина – од епидемијата САРС во 2003. година, тие знаеле дека кинеските власти сакаат да го намалат обемот на кризата. Во јануари, кога Вухан официјално ја пријави првата смрт од новиот вирус, Виетнам веднаш започна построго да ги контролира кинеските посетители на границите и аеродромите.
Според Ле Туј во текстот на авторот за Гардијан, тоа не било лесна одлука, имајќи предвид дека прекуграничната трговија со Кина претставува значителен дел од виетнамската економија. Кога биле регистрирани првите случаи на корона во Виетнам – татко и син – властите ги презеле сите можни превентивни мерки, од кои многу дури и не биле споменати од Светската здравствена организација во тоа време, вклучувајќи мерење на температурата на секој граничен премин и запирање на сообраќајот со Вухан.
Владата, исто така, се придржувала до стратегијата за слободата на информирање за прашањата поврзани со Ковид-19. Иако виетнамските медиуми се во државна сопственост, тие биле во можност да известуваат за пандемијата прилично слободно и непристрасно. Кога член на Централниот комитет на Комунистичката партија на Виетнам се заразил со коронавирус за време на патувањето во Велика Британија и со тоа го загрозил здравјето на министерот за планирање и инвестиции, кој бил на истиот лет со него, властите објавиле каде се наоѓа, за да можат успешно да се најдат сите контакти.
„Важно е да преживееме, ќе се справиме со економијата подоцна“
Мотото на првата фаза било: важно е да се преживее, ќе се справиме со економијата и богатството подоцна, вели Туј, додавајќи дека целата ситуација не била лесна и дека обичните граѓани ја чувствувале на своја кожа.
„Кога и да порачам на „Grabcar“ (азиска верзија на Uber) сега, превозот е секогаш поскап од оној на кој сум се навикнал. Возачот објаснил дека компаниите морале да продаваат поевтини автомобили за да преживеат на пазарот“, напишал Туј.
Но Виетнам, сега кога коронавирусот е ставен под контрола, го насочил фокусот кон економијата и стратегијата за вториот бран е различна од порано. Следењето контакти останува примарно и строго, но бројот на самоизолации и локални заклучувања се намалува и започнати се меѓународни летови за странски работници, како што се инженери од јужнокорејската LG, кои им се потребни за да ја одржат економијата.