Многу европски туристички земји, како Хрватска, Шпанија и Италија, се надеваа дека оваа сезона ќе биде многу подобра од претходните две поради укинувањето на мерките за пандемијата, но ситуацијата со Украина искомплицира сè.
Диего Санз, туристички водич во Шпанија, изјави за „Њујорк тајмс“ дека бил воодушевен кога во средината на февруари ја добил својата прва меѓународна групна резервација по повеќе од една година.
„Живееме во самиот рај. Бевме сигурни дека сè ќе си дојде на свое место кога ќе се укинат мерките и дека туристите ќе ни се вратат како пчели кои напаѓаат нектар“, рече Санз.
Но, откако Русија ја нападна Украина кон крајот на февруари, дојде до пад на меѓународните резервации. Во првата недела од војната, бројот на резервации за летови во Европа падна за 23 отсто.
„Ние сме среде силна бура“
„Ние сме среде силна бура“, рече Санз. Имено, регионот на Коста Бланка го зафати едно од најсилните дождови во историјата. Врнежите траеја 18 последователни дена и предизвикаа ненадејни поплави.
„Сонцето ќе се врати, но што е со војната и економските проблеми? Не знам дали ќе заработиме нешто ова лето“, додаде туристичкиот водич.
Што се однесува до рестораните, сопствениците се обидуваат да најдат евтина замена за пченицата и сончогледовото масло, од кои 75 до 80 отсто доаѓаат од Русија и Украина.
„Се трудиме да бидеме флексибилни. На пример, наместо сончоглед користиме маслиново масло. Но, проблемот е во управувањето со трошоците, тие стануваат поскапи“, рече Хавиер Гарсија Куенка, потпретседател на синџирот хотели и одморалишта Magic Costa Blanca.
Се намалува бројот на туристи во Хрватска
Хрватска често е една од европските економии кои најмногу зависат од туризмот, при што приходите од оваа гранка сочинуваат околу една петтина од БДП. Во 2021 година Хрватска ја посетиле 13,8 милиони туристи, а остварени се 84,1 милиони ноќевања. БДП тогаш порасна за 10,4 отсто. Сепак, бројот на резервации во Хрватска сега е намален, според NYT.
Приватната екскурзиска компанија „Дубровник Ботс“, чиишто најголем број клиенти доаѓаат од Соединетите Американски Држави, се очекуваше оваа година да собори рекорди. Сепак, по инвазијата на Украина, стапката на резервации паднала за 70 проценти.
„Според странците оддалечени сме една педа од Украина“, вели сопственикот Никша Смојвер.
Дополнително, чартер компаниите се загрижени поради поскапувањето на бензинот и можниот недостиг на гориво. Dubrovnik Boats сега наплаќа 750 долари (околу 5.160 куни) за патување на релација Дубровник-Хвар. Компанијата досега не ги зголемила цените на билетите, но можеби ќе треба да го направи тоа.
„Се чувствува депресија“
Слична е ситуацијата и во Италија каде што има се помалку оптимизам за успехот на оваа сезона. Пред пандемијата, туризмот сочинуваше околу 14 отсто од БДП на Италија, а во 2019 година земјата ја посетија повеќе од 63 милиони туристи.
„Се чувствува депресија. Мислевме дека пандемиската криза е завршена, но сега повторно има пад на резервациите“, рече Маргерита Капони, која работи како туристички водич во Рим.
Бернабо Бока, претседател на италијанската хотелска асоцијација Федералберги, рече дека е најмногу загрижен за трошоците за енергија, кои значително се зголемија во Италија во последните месеци.
„Хотелите трошат многу енергија. Тие работат седум дена во неделата, 24 часа на ден. Затоа, цената на енергијата е важна компонента во бизнисот“, рече Бока.
Италијанскиот министер за туризам Масимо Гараваља неодамна спомна анкета спроведена меѓу американските патници во која 47 отсто од 4.500 испитаници изјавиле дека ќе ја посетат Европа само кога ќе видат како ќе се развива ситуацијата во Украина.
„Се разбира, ако половина од американските туристи не дојдат во Европа, тоа ќе биде драма“, рече Гараваља.
Некои сепак се оптимисти за сезоната
Но, многу туристички агенции сè уште се оптимисти за оваа сезона, и покрај војната што беснее во Европа и пандемијата на коронавирус. Минатата недела туристичката агенција „Експедија“ објави дека Европа ја чека „добро лето“, додавајќи дека американските туристи пет пати повеќе барале патувања во Британија, Германија и Франција оваа година во споредба со истиот период во 2020 година.
Хотелиерите на Коста Бланка потпишаа договори со фиксни цени со туристичките агенции, што најверојатно ќе резултира со помалку откажувања. Куенка, од синџирот хотели „Меџик Коста Бланка“, рече дека досега не ги зголемил цените и дека половина од хотелските соби се веќе резервирани.
„Ќе треба да ја следиме инфлацијата и можеби ќе треба да ги прилагодиме нашите стапки за да го задржиме профитот. Нема да имаме толку добра година како што очекувавме. Но, сè уште има голема побарувачка. Имено, за време на пандемијата, луѓето сфатија дека можат да умрат и дека нема да живеат вечно, па сега повеќе размислуваат за одмор и слободно време“, изјави Куенка.