Д-р мед.сци. Маја Милованчева-Поповска
интернист-нефролог
ПЗУ Зегин Интермедика
Висок крвен притисок е кога силата на крвта која притиска против артериските зидови е постојано висока. Со тек на време ова ги оштетува зидовите на артериите и може да води до сериозни компликации како срцев или мозочен удар. Со порастот на КП има постојан ризик од кардиоваскуларни болести.
Хипертензијата е доста честа, скоро половина од популацијата меѓу 30 и 79 години има. Вообичаено, високиот крвен притисок нема знаци и симптоми. Затоа се вика “тивок убиец.” Може да се јави главоболка, срцебиење, крварење од нос.
Препорачан крвен притисок е под 140/90ммХг за општата популација, и помалку од 130/80ммХг за оние со дијабетес и хронична бубрежна болест. Третман за намалување на притисокот резултира со корист за сите возрасни при притисок над 140/90ммХг.
За непокачен крвен притисок, под 120/70ммХг не се препорачува третман со лекови. За покачен крвен притисок (120-139/70-89ммХг) третман со лекови се препорачува кај одредени особи зависно од кардиоваскуларниот ризик и се следи крвниот притисок. За хипертензија (над 140/90ммХг) третман се препорачува кај повеќето особи.
-Хипертензивна криза значи нагол пораст на крвниот притисок и бара итна медицинска грижа. Хипертензивната криза може да биде:
– хипертензивна итност кога покрај многу висок крвен притисок има и оштетување на мозок, срце, бубрези, очи или крвни садови
– хипертензивна ургентност кога има висок притисок но нема знаци за оштетување на органите.
Се верува дека гените играат улога во појавата на хипертензија.
Ризик фактори за развој на хипертензија:
– членови во семејството со хипертензија, кардиоваскуларни болести или дијабетес
– возраст над 50 год.
– медицински состојби, хронична бубрежна болест, дијабетес, метаболен синдром, опструктивна слип апнеа, тироидна болест
– надтежина или обезност
– недоволна физичка активност
– исхрана богата со сол, преработена храна
– пушење
– алкохол во прекумерни количин
Нетретирана хипертензија може да води до сериозни здравствени проблеми:
– коронарна артериска болест
– мозочен и/или срцев удар
– периферна артериска болест
– бубрежна болест и бубрежна слабост
– оштетување на очите
– васкуларна деменција
– компликации во тек на бременост
Третманот на хипертензијата вклучува промени на животнт стил и лекови.
Природни начини за превенција и намалување на високиот крвен притисок:
– одржување на здрава телесна тежина
– здрава исхрана, доста овошје и зеленчук, цели зрна, млечни производи со малку масти
– намален внес на сол
– доволен внес на калиум, банана, краставица, авокадо, компири
– физичка активност, започнете полека, до 150 минути аеробични вежби на недела, вежби за сила
– ограничен внес на алкохол
– престанок на пушење.