Д-р мед.сци. Маја Милованчева-Поповска
интернист-нефролог
ПЗУ Промедика Медикал Центар
Физичката активност и вежбањето влијаат на мозокот на повеќе начини.
Вежбањето стимулира физиолошки промениː намалување на инсулинската резистенција и воспалението, ослободување на ендорфини, зголемување на продукцијата на факторите на раст – материи кои создаваат одлична средина за развој на нови крвни садови и нервни клетки во мозокот. Со создавање на нови врски меѓу клетките во важни делови на кортексот на мозокот се промовира пластичноста на мозокот
Вежбањето го подобрува мислењето и помнењето. Откриено е дека регуларно вежбање директно влијае на самиот мозок со зголемување на волуменот на одредени региони.
Вежбањето го подобрува крвниот проток, срцето побрзо работи и повеќе крв со кислород стигнува во мозокот.
Се зголемува секрецијата на невропротективни протеини и се подобрува здравјето на мозокот.
Хроничниот стрес ја менува структурата на мозокот, негативно влијае на помнењето и може да води до зголемен ризик за ментални болести. Вежбањето влијае на подобро справување со животните предизвици преку подобрување на расположението и спиењето, намалување на стресот, депресијата и анксиозноста.
Се смета дека антидепресивниот ефект, зголемувањето на самодовербата и расположението се должи на намалување на стрес хормоните и на зголемен клеточен раст во дел од мозокот кој е одговорен за учењето и сеќавањето.
Вежбањето ја зглемува осетливоста на мозокот на серотонин, го зголемува нивото на ендорфини кои даваат добро чувство и се намалува чуството на болка. Со здраво мислење и позитивен поглед кон светот се подобрува општото расположение.
Регуларното вежбање помага за релаксација и подобро спиење. Со подобрување на спиењето и сонот се подобрува и концентрацијата. Редовно вежбање се препорачува за сите лица со инсомија.
Најдено е дека најголема корист од вежбањето има со тимските спортови, пешачењето, брзото одење, велосипедот и другите аеробни вежби кога има забрзана работа на срцето.
Стареењето заедно со оксидативниот стрес и воспалението поттикнуваат промени во мозокот кои ги намалуваат когнитивните функции. Постарите возрасни треба да вежбаат за да се успори ова намалување. Се препорачува тај чи – ги подобрува когнитивните процеси, мисловните вештини, фокусирање, планирање, помнење, внимание, решавање на проблеми, вербално резонирање. Тај чи вклучува бавни, фокусирани движења кои бараат учење и помнење на нови вештини и движења.
Се препорачува вежбањето, физичката активност да стане навика, како земањето на препишаните лекови. Регуларно вежбање се препишува за лица со умерен пад на когницијата, депресија, синдром на дефицит на внимание и хиперактивност, невродегенеративни болести, зависности. Потребни се околу шест месеци на регуларно вежбање за да се покажат придобивките на когницијата.
Не е неопходно да се вежба секој ден, но се препорачува вежбање најмалку 150 мин. неделно.